Gepubliceerd | 26 september 2022
 

" De meridianen en de TCM "

Voordat ik wat kleine blogs ga schrijven over de meridianen, eerst wat voorkennis of basiskennis. Ik had al in het heel kort wat verteld in de blog "Ons energetisch systeem - wat is dat nou?" 

Net als over de chakra's is er over de meridianen en de TCM* erg veel te schrijven en nog erg veel te leren. De blogs over de meridianen die volgen, zullen maar een klein deel bevatten van al deze kennis. Je moet ergens starten, toch?

Dit wordt best een lange blog want er is zoveel wat ik wil vertellen. Ik realiseer me dat dit een onderwerp is wat zeker niet gelijk duidelijk zal zijn. Ook zal het niet voor iedereen even boeiend zijn. Lees en ondervind!

* TCM = Traditional Chinese Medicine is de internationale verzamelnaam voor verschillende toepassingen van Chinese geneeskunde. Acupunctuur is de bekendste. Daarnaast zijn ook kruiden, voeding, massage en qi gong vormen van TCM. 

Alles is energie!

Qi (energie) is het absolute hart van de Chinese geneeskunde. Qi is een onzichtbare substantie/stof en een onstoffelijke kracht met voelbare en waarneembare manifestaties. Qi is de onzichtbare kracht die alleen kenbaar is door zijn effecten.
Materie is qi die een vorm aanneemt, waarvan de trilling vertraagd. Bergen ontstaan, bossen die groeien, rivieren die stromen, dieren (ook de mens) die zich voortplanten. Het zijn allemaal manifestaties van qi.

Wanneer het hart klopt en de adem warm is, dan weet je dat er in het lichaam leven zit. Levenskracht en qi zijn één. Net als frisse lucht beweegt gezonde qi zich vrij. Net als bedompte lucht is stagnerende qi zwaar, drukkend, vernauwend en verstoppend.

Gezondheid in de tuin

Een tuin is een dynamisch, zelfregulerend systeem dat zonlicht (yang) en water (yin) omzet in het levende weefsel, zoals planten, bloemen en bomen. In de cyclus van seizoenen is er een tijd om te spruiten, groeien, rijpen, oogsten en composteren. Via dit systeem houdt de tuin zich in stand en recreeert hij zich zonder ophouden. Een keer een periode van droogte, een voorjaarsstorm of een insectenplaag kan overwonnen worden als het energiek en flexibel genoeg is om zich te herstellen.

Gezondheid in de mens

Je hebt misschien wel eens gehoord dat de mens beschouwd wordt als een microkosmos. En het universum (en Aarde) als een macrokosmos. De processen, cycli en omstandigheden in de voorgenoemde tuin zie je namelijk ook terug in de mens. Het menselijk lichaam is, net als de Aarde, ook doortrokken van qi-stromen. Het menselijk lichaam kent dezelfde ritmes en cycli als die tuin. De mens is een volledig en zelfstandig systeem met allerlei subsystemen erin. Die met elkaar samenwerken en op elkaar zijn afgestemd.
Net zoals de Aarde bestaat uit land, zee en atmosfeer, zo bestaat het lichaam uit bloed, vloeistoffen en qi. (maar qi betekent ook het geheel van alle drie). Ook weer net als bij de Aarde zijn het zelfstandige systemen, maar tegelijk ook volledig van elkaar afhankelijk. Dus gaat er bij één van de systemen iets niet goed, ontstaat er een onbalans, dan zullen de andere systemen reageren!
Is het lichaam (en ook de Aarde) niet in staat om de balans terug te brengen en te herstellen? Dan ontstaat er een klacht/ziekte. 

Je hebt een uitdrukking: "De man is niet ziek omdat hij een ziekte heeft, maar hij heeft een ziekte omdat hij ziek is."

Yin en Yang

"De wet van Yin en Yang is het natuurlijke verloop van het universum, het fundament van alle dingen, moeder van alle veranderingen, de bron van leven en van dood. In het universum stijgt pure Yang Qi omhoog en verspreidt zich om zo de hemel te vormen. De troebele Yin Qi daalt en condenseert om zo de Aarde te vormen. Yin is passief en stil. Yang is actief en rumoerig. Yang is verantwoordelijk voor expansie, en Yin is verantwoordelijk voor contractie en vertegenwoordigd daardoor adstringatie en consolidatie. Yang is de energie, de vitale kracht, het potentieel. Yin is de substantie, het fundament, de moeder die al dit potentieel een oorsprong geeft."
Huang Di, Su Wen, het leerboek van de Gele Keizer over interne geneeskunde 

De 5 wetmatigheden van Yin en Yang

Yin en Yang zijn twee bipolaire krachten. Er is continue een interactie tussen deze twee krachten. Je kan hieraan 5 wetten/principes verbinden:

1. Alles kan beschreven worden in termen van Yin of Yang
    

   Yang	Yin
   Hemel	Aarde
   Warm	Koud
   Fietsen	Slapen
   Man	Vrouw
   Geven	Nemen
   Spons	Steen

• ​Het is ook wat je als uitgangspunt neemt.
  Bijvoorbeeld qua lengte:
  ​Een grote eikenboom en een kleine eikenboom.
  De grote eikenboom is Yang want hij staat dichter bij de hemel/zon.
  
  Nu de kleine eikenboom en een grassprietje.
  De kleine eikenboom is nu wel Yang. Het grassprietje is Yin. Het eikenboompje staat ten opzichte van het grassprietje wel dichter bij de hemel/zon.
  
  Nog één voorbeeld qua kleur:
  Een witte poes en een zwarte poes.
  De witte poes is Yang en de zwarte poes is Yin.

​
Voor de kikkers in een tempelvijver zijn lotusstengels hoog,
Voor de goden op de Mount Everest, is een olifant klein.
 

2. Elk Yin en Yang aspect kan opnieuw onderverdeeld worden in Yin en Yang
   Niets is vaststaand. Alles is relatief en elk deel bevat een deel van zijn tegenpool in zich. De dag is Yang ten opzichte van de nacht, die is Yin. Maar de dag kan ook weer onderverdeeld worden, namelijk de voormiddag is Yang en de namiddag is Yin.
    

3. Yin en Yang scheppen elkaar
   Yin is de basis voor yang en yang produceert yin. Yin kan niet bestaan zonder Yang en andersom. Je kan geen licht definieren als er geen donker is.
    

4. Yin en Yang controleren elkaar
   Het zijn dynamische krachten en kunnen nooit als statisch worden beschouwd. Ze zijn in hun interactie continue op zoek naar balans. Dit wordt bereik door continue aanpassing.

• Overdag druk met werken > 's avonds rusten
• Eten > honger > eten
   

5. Yin en Yang gaan in elkaar over
   Door hun voortdurende wisselwerking gaan Yin en Yang constant in elkaar over. Deze continue transformatie is de ware bron van elke verandering. Dit is een dynamisch proces, de bal blijft rollen.
   Opmerking:  Je kan veranderingen proberen tegen te houden, maar veranderingen zijn dus puur natuur. Ze horen bij het leven! Met het tegenhouden, wat uiteindelijk niet gaat lukken, creer je dus eigenlijk juist problemen.

• ​Bij emoties > lachen > huilen > boos...
• Bij seizoenen > lente > zomer > herfst > winter > lente...
• Wakker worden > slapen > wakker worden...

De 4 verstoringen van Yin en Yang

De interactie tussen Yin en Yang beweegt zich binnen bepaalde grenzen. Wanneer er echt abnormale verhoudingen ontstaan, dan spreek je van een disbalans. Je spreekt dan van exces en deficientie.

Exces = een te veel 
Deficientie = een te kort
 

1. Exces van Yang

Er is letterlijk te veel Yang. Uiteindelijk zal Yin hierdoor aangetast worden. Dit heet een Yang Volte.

• Exces van Yang in natuur (macrokosmos) = orkaan, extreme droogte
• Exces van Yang in lichaam (microkosmos) = koorts

​

2. Exces van Yin

Er is letterlijk te veel Yin. Uiteindelijk zal Yang hierdoor aangetast worden. Dit heet een Yin Volte.

• Exces van Yin in natuur (macrokosmos) = ijstijd
• Exces van Yin in lichaam (microkosmos) = onderkoeling

​

3. Deficientie van Yang

Hier zie je een tekort aan Yang en daardoor lijkt het alsof er een overschot aan Yin energie is maar eigenlijk is Yin "normaal". Dit heet een Yang Leegte.

• Deficientie van Yang in lichaam > traag, moe, introvert, behoefte aan warm drinken, kouwelijk, kan goed slapen.

​

4. Deficientie van Yin

Hier zie je een tekort aan Yin en daardoor lijkt het alsof er een overschot aan Yang energie is maar eigenlijk is Yang "normaal". Dit heet een Yin Leegte.

• Deficientie van Yin in lichaam > ADHD, moeilijk stilzitten, heeft het warm, behoefte aan koud drinken, behoefte aan koud/fris eten in de winter, rusteloos, overactief, extravert, slaapproblemen, rode wangen, (geen rood hoofd) en niet te vergeten bij vrouwen in de overgang.

Yin / Yang en de mens

Als je gaat kijken naar Yin en Yang en de mens, qua lichaam en qua karakter, dan kan je het onderstaande opmerken. Nog even dit: Een mens is nooit helemaal Yin of helemaal Yang. De meeste mensen hebben beide eigenschappen in zich. Denk dan aan een "Yang-lichaam" en een "Yin-karakter". En zoals het Yin en Yang teken al aangeeft, zit er in Yin ook Yang en in Yang zit ook Yin. 

Een Yang-mens
Groot, sterk, meer gespannen, gespierder, meer kunnen eten en meer behoefte aan activiteit en minder behoefte aan rust. Voelt zich het beste thuis in een stimulerende omgeving. Reageert snel en impulsief. Kan zich aan zware inspanningen overgeven zonder er ernstige gevolgen aan te ondervinden. Wanneer hij ziek is, lijdt hij intens maar herstelt snel. 
 

Een Yin-mens
Kleiner, eerder zachter en compact dan gespannen. Zij geniet van een stille, kalme, eenvoudige omgeving en bezit een kleinere capaciteit voor eten, activiteit en interactie. Ze vermijdt het liefst langdurige stress en geeft voorkeur aan regelmatige voldoende perioden van rust en herstel. Yin ziekten ontwikkelen zich geleidelijker en symptomen blijven langer hangen.
 

Yin zal behoudener en efficienter zijn, meer een schildpad. Yang is niet perse gezonder dan Yin. Iemand met een Yin-gestel kan langer leven en meer gedaan krijgen, doordat zijn manier van leven en zijn omgeving minder veeleisend zijn. 
Een Yang-individu loopt meer kans op langetermijngevolgen van misbruik, verwaarlozing en kortzichtigheid.

Verschil bij 2 zieke personen

Als je nu eens gaat kijken naar 2 personen die ziek zijn. De ene persoon is een Yin en de andere persoon is een Yang. Wat kan je dan opmerken?
 

De meridianen

Dan nu komen we nu bij de meridianen zelf. Voorgaande informatie heeft dus betrekking op de meridianen.
Zoals ik al zei, is dit echt heel beknopt wat er in de blogs wordt geschreven. Vind je het interessant? Ga dan vooral op zoek naar verdere informatie en check komende blogs!

De meridianen, 12 orgaanmeridianen, zijn hele fijne energiekanalen of energiestromen in het lichaam. De meridianen behoren niet bij het fysieke lichaam maar bij het energetisch lichaam. Toch kun je het zien alsof de meridianen wel in het fysieke lichaam liggen. De eerste auralaag "doordrenkt" het fysieke lichaam.

Hoewel de orgaanmeridianen de naam van een orgaan hebben, is hun ligging en verloop niet beperkt tot de plek van dat orgaan. Ze liggen daar zelfs niet altijd bij in de buurt. Ze lopen vanaf het hoofd naar beneden, of vanaf de voeten naar boven. Ook zijn er die vanaf het lichaam naar de handen lopen of andersom.
 

De voorzijde  en de onderkant van het lichaam worden als de Yin-kant beschouwd. De achterzijde en de bovenkant van het lichaam worden als de Yang-kant beschouwd.
De Yin meridianen zijn extra vatbaar voor kou en vocht. De Yang meridianen zijn extra vatbaar voor wind, hitte en droogte. Deze kou, vocht, wind, hitte en droogte worden E.P.F.’s genoemd. (Externe Pathogene Factor) Denk aan gevoelig zijn voor tocht (wind). Vaak is dit te merken op de nek.
 

Yin Yang paren
Deze 12 orgaanmeridianen vormen paren. Dus 6 paren van ieder 2 meridianen. De één is een Yin meridiaan en de ander is een Yang meridiaan. De Ren Mai en de Du Mai zijn wel een koppel maar behoren niet bij een orgaan. Toch horen ze wel degelijk in dit rijtje thuis. Laten we zeggen dat de Ren Mai de moedermeridiaan is van de Yin-energie en de Du Mai is de moeder-😉 meridiaan van de Yang-energie. Elke meridiaan zal behandeld worden in de komende blogs.
 

Een stukje terug heb ik wat geschreven over de verstoringen die er kunnen zijn van Yin en Yang. Deze verstoringen kunnen voor diverse klachten of signalen zorgen. Soms kunnen ze bij meerdere meridianen voor komen, maar soms zijn het echt specifieke klachten die alleen bij een bepaalde meridiaan voorkomen. Hoewel niets is voor 100% in het leven....

Je hebt ook meer algemene klachten/signalen, zoals een Yang Qi-leegte of een Qi-stagnatie. Ik zal er een aantal opnoemen.
 

Wu Xing ofwel de 5 Elementen

Misschien heb je ook wel eens gehoord van de 5 Elementen? Hout, Vuur, Aarde, Metaal en Water.

Net als de Yin-Yang theorie is ook de Wu Xing theorie een opzichzelfstaand model. Je kan zeggen dat deze theorie de beweging, transformatie en interactie van Qi beschrijft. Waarbij elk element staat voor een zekere fase binnen die beweging.

• Hout wordt geassocieerd met beginnende groei, ontwikkeling, denk aan de lente.
  Bij het Hout element horen de Lever- en de Galblaas meridiaan.
• Vuur is het hoogtepunt van deze groei (is maximaal Yang), denk aan de zomer.
  Bij het Vuur element horen de Hart-, Dunne darm-, Pericard- en Drievoudige verwarmer-meridiaan. Vuur heeft dus 4 meridianen in totaal.
• Aarde neemt een bijzondere positie in: het is de buffer tussen de andere fases, het staat voor de nazomer, maar ook voor de overgang tussen de andere seizoenen.
  Bij het Aarde element horen de Maag- en Milt meridiaan. 
• Metaal staat voor het verval van de energie (qi), denk aan de herfst.
  Bij het Metaal element horen de Long- en Dikke darm meridiaan.
• Water wordt geassocieerd met het einde van de cyclus (is maximaal Yin), denk aan de winter.
  Bij het Water element horen de Blaas- en Nier meridiaan.

Op het schematische plaatje onder deze tekst zie je hoe de elementen met elkaar verhouden. Hoe ze elkaar beinvloeden. De buitenste groene pijlen laten de voedende cyclus zien. Je kunt dit zien als de levenscyclus. Het natuurlijke verloop van het ontstaan, groei, ontwikkeling en het verval. Elk element voedt het eropvolgende element. Een voorbeeld: Het Water element geeft energie aan (voedt) het Hout element. En het Hout element voedt het Vuur element etc. 

Binnen deze voedende cyclus kunnen storingen optreden. Zo heb je:
Moeder voedt het Kind niet". Dit betekent dat als een element verzwakt raakt omdat het onvoldoende wordt gevoed door het voorgaande element. Dit betekent in de praktijk dat een disharmonie wordt doorgegeven.

Een voorbeeldje van bovenstaande:
Als de Milt niet voldoende energie heeft, dan kan het zorgen voor Slijm in de Longen. De Long is namelijk het Kind van de Milt. Beiden zullen in dit geval behandeld moeten worden.
 

De binnenste, rode pijlen laten de controlerende cyclus zien. Dit is de tegenhanger van de voedende cyclus. Het zorgt er voor dat er balans gehouden wordt binnen het hele systeem. In deze controlerende cyclus kunnen ook storingen optreden. 

Deze cyclus functioneert bijvoorbeeld minder goed wanneer een element verzwakt raakt. Deze kan namelijk het tegenoverliggende element niet meer beheersen. Daar ontstaat dan een teveel.

Voorbeeld:
Als de Nieren (Water) zwak worden, kunnen ze het Vuur niet meer beheersen en kunnen er problemen met de circulatie ontstaan, zoals een hoge bloeddruk.

Snap je het nog?  

Ik hoop dat je in ieder geval begrijpt dat als een systeem (zoals de meridianen) niet in balans is (zoals te veel of te weinig energie) dat het gaat haperen. Klachten zullen ontstaan. Wanneer dit niet hersteld wordt. Gaat het van kwaad naar erger. 

Er is nog veel meer waar ik over zou kunnen schrijven, maar dat wordt echt te veel! Ik denk dan aan de Basissubstanties en om ze toch even te benoemen. Xue (bloed), Jin Ye (vloeistoffen), de belangrijke Jing - Voorhemelse, nahemelse en sexuele Jing. Niet te vergeten Shen (geest).

We zitten als wezens en lichamen zo enorm prachtig in elkaar. En ook zo onbegrijpelijk genieus!

​

 

Lees ook eens:

• Ons energetisch systeem, wat is dat nou?
• De diverse chakra-blogs
• Wat kies jij? Dak of muur?

Of kijk eens bij: 

• Energetische check
• Reiki
• Helende massage
• Persoonlijke Bach Bloesem remedie
   

O.a. gebruikt:
Opleiding Shiatsu therapie
Basisboek Chinese Geneeswijzen - theorie, typologie en therapie

Vind jij mijn blogs ook leuk om te lezen? En wil je graag op de hoogte zijn van nieuwe blogs? 
Meld je dan hier aan voor de Blog-mailinglijst!

Heb je vragen of opmerkingen over dit tekstje? 

Heb je facebook? Like me op facebook!